De populaties van vogels die in Nederland broeden waren in 2023 gemiddeld ruim 28 procent groter dan in 1990. Van 185 soorten zijn er 92 in aantal toegenomen, 83 afgenomen, bleven 9 soorten stabiel, en is van één soort de trend onzeker. De sterkste toename kennen broedvogels van moeras en zoetwater, zoals de grote zilverreiger. De sterkste daling is te zien onder boerenlandvogels, zoals de grutto.
Hedendaagse vlinderaars hebben maar geluk met alle tools en boeken om soorten te herkennen en waarnemingen in het veld in te voeren. En bij twijfel, even ObsIdentify aanslingeren, en hup daar is de exacte soort bij de waarneming. Vroeger had men deze luxe niet. Toen werden veel vlinders opgeprikt en bewaard in collecties. Die geven een mooi beeld van de verspreiding van vlinders toen.
De ‘slangenschimmel’ Ophidiomyces ophiodiicola kan een huidziekte veroorzaken bij slangen, soms met dodelijke gevolgen. De schimmel wordt op steeds meer plekken in Europa gevondenen heeft in Noord-Amerika een negatief effect op diverse soorten slangen. RAVON en de Universiteit Gent doen sinds 2017 onderzoek en troffen de gevreesde schimmel nu voor het eerst aan in Nederland bij wilde ringslangen.
Het wilde zwijn blijkt een belangrijke rol te spelen voor vlinders. Veel vlinders hebben planten nodig die op arme of open grond groeien, de zogeheten pioniersplanten. Door te wroeten maken wilde zwijnen de perfecte omstandigheden voor kruiden en vlinders. Dit voorjaar wordt in Brabant verder onderzocht wat de positieve effecten van zwijnen zijn met de stage: ‘Wroeten voor Vlinders’.
Een eerbetoon aan onze nationale bloem: de Nederlandse botanische tuinen gaan waar mogelijk één van de madeliefjes in de tuinen van een heus collectiebordje voorzien. De eerste bordjes zijn inmiddels geplaatst.
Een parasiet die niet alleen van zijn gastheer leeft, maar er ook nog eens voor zorgt dat diens stofwisseling verandert. Een team van NIOZ-microbiologen heeft dit voor het eerst aangetoond bij een specifieke groep parasitaire microben, de zogeheten DPANN archaea. Het onderzoek, laat zien dat deze archaea nogal kieskeurige eters zijn, wat er mogelijk voor zorgt dat de gastheer het menu verandert.
Woensdag 22 mei opent Naturalis haar deuren om de jaarlijkse wereldbiodiversiteitsdag te vieren. Met Naturalis Nights: Biodiversiteitsdag viert Naturalis alles wat op aarde leeft en delen we onze liefde voor de natuur. Dit wordt een unieke avondopenstelling met muziek, kunst, minicolleges en nog veel meer leuke activiteiten.
In de natuur zijn talloze sporen van de Tweede Wereldoorlog te vinden. Van bomkraters tot gedenkplekken waar verzetsstrijders zijn gefusilleerd. Staatsbosbeheer-boswachter Kees van Son bezoekt enkele van deze plekken in Nationaal park Drentsche Aa. “Ik vind het enorm belangrijk om deze plekken in stand te houden en de bijbehorende verhalen te vertellen. Zodat we niet vergeten wat hier is gebeurd.”
Om van de voormalige legerplaats Kamp van Zeist een natuurgebied te maken, moeten 14 gebouwen gesloopt worden. De provincie Utrecht heeft nieuwe onderkomens gemaakt voor de vleermuizen die rondom de gebouwen leven.
Geen enkel voorjaar is hetzelfde, zo laten de controles van tienduizenden nestkasten van vogels zien. In 2023 regende het veel in maart en april en begonnen veel zangvogels laat met broeden. Doordat het weer later in mei en zeker in juni heel goed was, was het nestsucces bij de meeste soorten wel op peil. Alleen de bonte vliegenvanger, die in Afrika overwintert, had een zeer goed jaar.
Bijna de helft, 46 procent, van onze zweefvliegen is bedreigd of zelfs al verdwenen uit Nederland. Dit blijkt uit het Basisrapport voor de Rode Lijst Zweefvliegen 2023, die de minister voor Natuur en Stikstof onlangs aan de Tweede Kamer zond. De resultaten stemmen droevig.
De merels kwetteren er lustig op los en sommige eendenkuikens zijn het neststadium al voorbij: de lente is in volle gang en het Nederlandse dierenrijk heeft nesteldrang. De vleermuisvrouwtjes bereiden zich net als de vogels voor op de geboorte van hun jong. Ook bij vleermuizen wordt het woord 'nestelen' vaak gebruikt, maar is dat terecht?
Op voedselrijke en niet goed beheerde bermen en graslanden kunnen Kruipertje en IJle dravik nadrukkelijk aanwezig zijn. De aartjes van deze grassen kunnen makkelijk in de neus, keel, oren, ogen en tussen tenen van honden terechtkomen en daar binnendringen. Heel vervelend, en soms zelfs dodelijk. Wat kunnen beheerders én hondeneigenaren doen om de dominantie van deze grassen te voorkomen?
Om bodemdaling en uitstoot van broeikasgassen te verminderen wordt in veenweidegebieden de grondwaterstand verhoogd. Het is de vraag in hoeverre de biodiversiteit meeprofiteert. Dit is voor enkele insectengroepen onderzocht. Libellen lijken via de waterkwaliteit te profiteren. Voor dag- en nachtvlinders zien we geen effecten, daarvoor lijkt beheer belangrijker.
Dat er bijzondere paddenstoelen te vinden zijn in de Staatsbossen van Schoorl is algemeen bekend. Maar het vinden van zeer zeldzame kleine truffeltjes, zoals de Melkende korreltruffel, is specialistenwerk. Leonard Minkema is zo’n specialist. Onlangs vond hij er een aantal in Schoorl. Omdat ze een zeer verborgen leefwijze hebben, weten we maar weinig over deze bijzondere paddenstoel.
