De eerste gierzwaluw van het jaar ontdekken is voor veel mensen een bijzonder moment. Met hun onvoorstelbare leven in de lucht, waarbij ze de eerste jaren van hun leven non-stop vliegen, zijn gierzwaluwen buitengewone langeafstandstrekkers. De winter brengen ze door in het grote gebied tussen Mali en Congo en vanaf eind april komen ze massaal aan in ons land. Dit jaar waren de vogels er vroeg bij.

Huismussen eten zaden van kruiden en grassen, waaronder graan. Dat ze in mindere mate ook bessen en bloemknoppen nemen, weten minder mensen. Dat ze daarnaast niet zonder insecten en hun larven kunnen, is nog veel minder bekend. Tijd dus om de eetgewoonten van misschien wel onze bekendste vogel onder de loep te nemen, zeker in het Jaar van de Huismus.

Gierzwaluwen zijn terug en ga nu op zoek naar de veldkrekel!

Om de belangrijke droogvallende zandplaten en daarmee ook de schorren en kwelders voor onze kusten voor de toekomst te behouden, hebben we meer troebel water nodig. Dat is één van de opvallende conclusies uit een nieuw onderzoek uitgevoerd door een Nederlands-Chinees team van onderzoekers dat vandaag is gepubliceerd in Nature Geoscience.

De populaties van vogels die in Nederland broeden waren in 2023 gemiddeld ruim 28 procent groter dan in 1990. Van 185 soorten zijn er 92 in aantal toegenomen, 83 afgenomen, bleven 9 soorten stabiel, en is van één soort de trend onzeker. De sterkste toename kennen broedvogels van moeras en zoetwater, zoals de grote zilverreiger. De sterkste daling is te zien onder boerenlandvogels, zoals de grutto.

Hedendaagse vlinderaars hebben maar geluk met alle tools en boeken om soorten te herkennen en waarnemingen in het veld in te voeren. En bij twijfel, even ObsIdentify aanslingeren, en hup daar is de exacte soort bij de waarneming. Vroeger had men deze luxe niet. Toen werden veel vlinders opgeprikt en bewaard in collecties. Die geven een mooi beeld van de verspreiding van vlinders toen.

De ‘slangenschimmel’ Ophidiomyces ophiodiicola kan een huidziekte veroorzaken bij slangen, soms met dodelijke gevolgen. De schimmel wordt op steeds meer plekken in Europa gevondenen heeft in Noord-Amerika een negatief effect op diverse soorten slangen. RAVON en de Universiteit Gent doen sinds 2017 onderzoek en troffen de gevreesde schimmel nu voor het eerst aan in Nederland bij wilde ringslangen.

Eerste slobeendkuikens uit het ei en jonge molletjes onder de grond.

Het wilde zwijn blijkt een belangrijke rol te spelen voor vlinders. Veel vlinders hebben planten nodig die op arme of open grond groeien, de zogeheten pioniersplanten. Door te wroeten maken wilde zwijnen de perfecte omstandigheden voor kruiden en vlinders. Dit voorjaar wordt in Brabant verder onderzocht wat de positieve effecten van zwijnen zijn met de stage: ‘Wroeten voor Vlinders’.

Een eerbetoon aan onze nationale bloem: de Nederlandse botanische tuinen gaan waar mogelijk één van de madeliefjes in de tuinen van een heus collectiebordje voorzien. De eerste bordjes zijn inmiddels geplaatst.

Brem staat in bloei en hoera voor alle bladluizen!

Een parasiet die niet alleen van zijn gastheer leeft, maar er ook nog eens voor zorgt dat diens stofwisseling verandert. Een team van NIOZ-microbiologen heeft dit voor het eerst aangetoond bij een specifieke groep parasitaire microben, de zogeheten DPANN archaea. Het onderzoek, laat zien dat deze archaea nogal kieskeurige eters zijn, wat er mogelijk voor zorgt dat de gastheer het menu verandert.

Woensdag 22 mei opent Naturalis haar deuren om de jaarlijkse wereldbiodiversiteitsdag te vieren. Met Naturalis Nights: Biodiversiteitsdag viert Naturalis alles wat op aarde leeft en delen we onze liefde voor de natuur. Dit wordt een unieke avondopenstelling met muziek, kunst, minicolleges en nog veel meer leuke activiteiten.

Vroedmeesterpad met eieren op stap en zo herken je kruipend zenegroen.

In de natuur zijn talloze sporen van de Tweede Wereldoorlog te vinden. Van bomkraters tot gedenkplekken waar verzetsstrijders zijn gefusilleerd. Staatsbosbeheer-boswachter Kees van Son bezoekt enkele van deze plekken in Nationaal park Drentsche Aa. “Ik vind het enorm belangrijk om deze plekken in stand te houden en de bijbehorende verhalen te vertellen. Zodat we niet vergeten wat hier is gebeurd.”

Om van de voormalige legerplaats Kamp van Zeist een natuurgebied te maken, moeten 14 gebouwen gesloopt worden. De provincie Utrecht heeft nieuwe onderkomens gemaakt voor de vleermuizen die rondom de gebouwen leven.

Geen enkel voorjaar is hetzelfde, zo laten de controles van tienduizenden nestkasten van vogels zien. In 2023 regende het veel in maart en april en begonnen veel zangvogels laat met broeden. Doordat het weer later in mei en zeker in juni heel goed was, was het nestsucces bij de meeste soorten wel op peil. Alleen de bonte vliegenvanger, die in Afrika overwintert, had een zeer goed jaar.

Bijna de helft, 46 procent, van onze zweefvliegen is bedreigd of zelfs al verdwenen uit Nederland. Dit blijkt uit het Basisrapport voor de Rode Lijst Zweefvliegen 2023, die de minister voor Natuur en Stikstof onlangs aan de Tweede Kamer zond. De resultaten stemmen droevig.

Geknor in de lucht en kuikens in het bos, en bijzondere bosvlinder vliegt nu.

De merels kwetteren er lustig op los en sommige eendenkuikens zijn het neststadium al voorbij: de lente is in volle gang en het Nederlandse dierenrijk heeft nesteldrang. De vleermuisvrouwtjes bereiden zich net als de vogels voor op de geboorte van hun jong. Ook bij vleermuizen wordt het woord 'nestelen' vaak gebruikt, maar is dat terecht?